مدل‌سازی اندرکنش منابع آب و ارزش افزوده دشت بیرجند

استفاده فزاینده از منابع آب‌های زیرزمینی در مناطق خشک در نتیجه رشد روزافزون اقتصاد بالاخص در بخش کشاورزی منجر به تشدید روند نزولی سطح آبخوان‌ها آن شده است. بنابراین به یک چارچوب منطقی و نظام‌مند برای تصمیم‌گیری اصولی برای تخصیص منابع آب محدود، به نحوی که به طور مؤثر و مطلوبی نیازهای جامعه تأمین کرده و همچنین رشد اقتصادی را موجب شود، احتیاج است. در این مقاله با استفاده از یک مدل مفهومی، ارتباط بین فعالیت‌های اقتصادی موجود در منطقه و منابع آب دشت بیرجند با استفاده از رویکرد سیستمی شناسایی و سپس در محیط نرم افزار Vensim شبیه‌سازی شد. سپس برای مدل مورد نظر بسته‌های سیاستی متفاوت تحت شش سناریوی مختلف در نظر گرفته شد و میزان حجم منابع آب و میزان ارزش افزوده در گزینه‌های مختلف مقایسه گردید نتایج نشان داد که با ادامه روند موجود در منطقه وضعیت بخش اقتصاد (میزان ارزش افزوده) و منابع آب زیرزمینی بدتر خواهد شد. همچنین اگر قرار باشد حجم منابع آب تغییر ننماید و ارزش افزوده منطقه زیادتر شود باید ابتدا روی فعالیت‌های اقتصادی غیر آب‌بر اعم از معادن و صنایع غیرآب‌بر سرمایه‌گذاری بیشتری شود، البته این درحالی تحقق خواهد یافت که منابع اولیه این فعالیت‌های اقتصادی موجود باشند.